Paslanmaz çelik, kromun oksijenle tepkimeye girerek yüzeyde bir krom oksit tabakası oluşturması nedeniyle korozyona karşı dirençlidir. Ancak, belirli koşullar altında paslanmaz çelik de korozyona uğrayabilir. Paslanmaz çeliğin karşılaşabileceği korozyon mekanizmaları ve bu korozyon türlerini önlemek için kullanılabilecek stratejiler:
Yüzey Korozyonu (Genel Korozyon)
Mekanizma: Çelik yüzeyinin eşit bir şekilde aşındığı korozyon türüdür.
Önleme Stratejisi: Doğru paslanmaz çelik sınıfını seçmek ve yüzeyin temiz ve oksijenle temas halinde olmasını sağlamak.
Yerel Korozyonu (Delinme Korozyonu)
Mekanizma: Lokalize alanlarda korozyon oluşumu, genellikle klorid iyonları nedeniyle oluşur.
Önleme Stratejisi: Düşük klorid içeriğine sahip ortamlarda kullanmak, daha yüksek molibden içeriğine sahip paslanmaz çelik sınıflarını seçmek (örn. 316L).
Çatlak Korozyonu (Yorulma Korozyonu)
Mekanizma: Mekanik gerilmelerin ve korozyonun birleştiği alanlarda çatlak oluşumu.
Önleme Stratejisi: Mekanik gerilmeleri azaltmak, korozyon direnci yüksek paslanmaz çelik sınıflarını seçmek.
Yüzey Arası Korozyon
Mekanizma: Paslanmaz çelikte karbonun kromla tepkimeye girmesi ve krom karbürleri oluşturması sonucu oluşan korozyon.
Önleme Stratejisi: Düşük karbon içeriğine sahip paslanmaz çelik sınıflarını seçmek (örn. 316L yerine 316L), kaynak işlemi sırasında dikkatli olmak.
Galoj Korozyonu
Mekanizma: İki farklı metalin yakın teması ve elektrolit varlığında bir metalin diğerine göre daha aktif olması sonucu oluşur.
Önleme Stratejisi: Benzer metal sınıflarını kullanmak, izolatörler kullanarak metallerin doğrudan temasını engellemek.
Korozyonu önlemek için genel stratejiler şunlardır:
Paslanmaz çeliğin düzenli olarak temizlenmesi.
Doğru paslanmaz çelik türünün ve sınıfının seçilmesi.
Agresif ortamlarda kullanım sırasında dikkatli olmak.
Yüzey işlemleri ile pasif tabakanın iyileştirilmesi.
Son olarak, paslanmaz çeliğin korozyon direncini tam olarak anlamak ve optimize etmek için, kullanılacak çelik sınıfı, kullanım koşulları, çevresel faktörler ve bakım rutini gibi birçok faktörü dikkate almak önemlidir.
Paslanmaz Çelik Korozyona Maruz Kalırsa Ne Olur?
Paslanmaz çelik, kromun yüzeyde pasif bir krom oksit tabakası oluşturarak korozyona karşı direnç göstermesiyle bilinir. Ancak, belirli koşullar altında bu pasif tabaka hasar görebilir veya bozulabilir, bu da paslanmaz çeliğin korozyona uğramasına neden olabilir. Paslanmaz çelik korozyona maruz kaldığında aşağıdaki sorunlar meydana gelebilir:
Yüzey Bozulması: Paslanmaz çeliğin yüzeyi, lekelenme, pas lekeleri veya matlaşma gibi görsel değişiklikler gösterebilir.
Delinme: Bazı şartlarda, özellikle yüksek klorid içeren ortamlarda, yerelize delinme korozyonu oluşabilir. Bu, çeliğin belirli bölgelerinde derin deliklerin oluşmasına yol açabilir.
Mekanik Özelliklerin Azalması: Korozyon, paslanmaz çeliğin mekanik mukavemetini azaltabilir. Özellikle yorulma korozyonu veya çatlak korozyonu gibi korozyon formları, malzemenin yapısal bütünlüğünü tehlikeye atabilir.
Yüzey Arası Korozyon: Bu tür korozyon, çeliğin yüzeyinin altında, iki paslanmaz çelik tabaka arasında meydana gelir. Bu, zamanla yapısal hasara veya malzemenin ayrılmasına neden olabilir.
Galoj Korozyonu: İki farklı metalin bir araya geldiği yerlerde, bir metal diğerine göre daha aktif hale gelerek korozyona uğrar. Bu, paslanmaz çeliğin diğer metallerle doğrudan temasında meydana gelebilir.
Paslanmaz çeliğin korozyona uğraması, malzemenin ömrünü kısaltabilir, estetik görünümünü bozabilir ve bazı durumlarda ciddi yapısal sorunlara neden olabilir. Bu nedenle, paslanmaz çeliği korozif ortamlarda kullanırken doğru malzeme seçimi, uygun tasarım ve düzenli bakımın önemi büyüktür.
Paslanmaz Çelik Korozyona Maruz Kalmasının Olası Sonuçları Nelerdir?
Paslanmaz çelik korozyona uğradığında, bu durumun olası sonuçları şunlar olabilir:
Güvenlik Riskleri: Korozyon, paslanmaz çeliğin yapısal bütünlüğünü zayıflatabilir. Bu, ekipmanın veya yapının beklenmedik bir şekilde çökmesine neden olabilir, bu da ciddi yaralanmalara veya ölümlere yol açabilir.
Ekonomik Kayıplar: Korozyonlu ekipmanın veya yapısal bileşenlerin değiştirilmesi veya onarılması maliyetli olabilir. Ayrıca, ekipmanın beklenenden daha erken bir sürede değiştirilmesi gerekebilir.
Operasyonel Kesintiler: Endüstriyel ekipman veya tesislerde meydana gelen korozyon, operasyonel kesintilere neden olabilir. Bu, üretimde kayıplara, iş aksamalarına ve gelir kaybına yol açabilir.
Estetik Sorunlar: Paslanmaz çeliğin yüzeyinde oluşan korozyon, malzemenin görsel olarak hoş olmayan bir hale gelmesine neden olabilir. Bu, özellikle mimari uygulamalar veya görünen yüzeyler için bir sorun olabilir.
Kontaminasyon Riski: Gıda işleme veya tıbbi uygulamalarda kullanılan paslanmaz çelik ekipmanlarda korozyon, ürünlere veya ilaçlara kontaminasyon riski oluşturabilir.
Değer Kaybı: Paslanmaz çelikten yapılmış ürünlerde veya yapısal bileşenlerde korozyon, malzemenin veya ürünün değerini düşürebilir.
Enerji Kayıpları: Paslanmaz çeliğin korozyona uğraması, ısı veya elektrik iletimini etkileyebilir. Bu, enerji kayıplarına ve verimsizliğe neden olabilir.
Ek Koruma ve Bakım Maliyetleri: Korozyonun önlenmesi veya kontrol altına alınması için ek koruyucu kaplamaların veya korozif inhibitörlerin kullanılması gerekebilir.
Sonuç olarak, paslanmaz çeliğin korozyona uğraması, çok yönlü ve potansiyel olarak ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle, korozyonu önlemek veya en aza indirmek için uygun önlemlerin alınması önemlidir.
